گزارش خبری تحليلی از نابودی درياچه اروميه

اورمو ايشچيلري : خبرگزاری آریادرياچه اروميه بزرگترين پهنه آبي ايران اسلامي است كه امروز در حال تبديل شدن به شوره زار است، به اعتقاد كارشناسان محيط زيست اين درياچه طي سالهاي آينده به طور كامل خشك خواهد شد؛ آن ها سوء مديريت در زمينه سياستهاي آبرساني و تخريب رودخانه هاي بالا دست را از مهمترين علل كاهش شديد منابع آبي درياچه اروميه مي دانند .درياچه اروميه زيستگاه انواع جانوران آبزي طي سالهاي اخير بيش از 60 درصد منابع آبي خود را از دست داده است و به شوره زار تبديل شده است، به اعتقاد كارشناسان محيط زيست اين درياچه طي سالهاي آينده به طور كامل خشك خواهد شد؛ آن ها سوء مديريت در زمينه سياستهاي آبرساني و تخريب رودخانه هاي بالا دست را از مهمترين علل كاهش شديد منابع آبي درياچه اروميه مي دانند .درياچه اروميه بزرگترين پهنه آبي ايران اسلامي است كه در سالهاي اخير به دليل تداوم خشكسالي، بهره برداري بي رويه از حوزه آبهاي زيرزميني و عوامل انساني ارتفاع آب آن نزديك به چهار متر از سطح اكولوژيكي كاهش يافته است. بر اثر كاهش ارتفاع آب، افزون بر 160 هزار هكتار از وسعت آبي درياچه به شوره زار تبديل شده و زندگي تنها موجود زنده اين درياچه `آرتميا` به ثبت جهاني رسيده است، با خطر نابودي رو به رو شده است. نياز آبي اين درياچه براي رسيدن به حد اكولوژيكي حدود 20 ميليارد مترمكعب تخمين زده مي شود كه معادل يكسال بارندگي آذربايجان غربي در شرايط مطلوب آب و هوايي است. قبل از بحران اكولوژيكي، سالانه هفت ميليارد متر آب از طريق رودخانه هاي آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و كردستان به درياچه اروميه وارد مي شد. 

گرچه در سال هاي اخير اقدامات زيادي براي حفظ و احياي اين درياچه صورت گرفته است و تصميم گيري ها و ارائه راهکارها براي نجات اين درياچه کماکان يکي از مهم ترين برنامه هاي دولت و به خصوص سازمان حفاظت محيط زيست است، اما مشکلات و معضلات همچنان گريبانگيراين درياچه هستند و مسئولين نيز براي نجات آن با مشکلات و موانع دست و پنجه نرم مي کنند.  اما اينکه آيا توانسته اند روندي رو به بهبودي و رشد در حفظ و احياي اين درياچه داشته باشند جاي سؤال دارد! اين گزارش نگاهي است به عملکرد و راهکارهاي اخير مسئولين در راستاي حفظ بقاي اين درياچه .

در همين زمينه چندي پيش رييس‌جمهور در مراسم افتتاح چهار طرح شاخص عمراني و صنعتي آذربايجان غربي گفت: درياچه اروميه با تغيير شيوه آبياري احيا مي‌شود.دکتر احمدي نژاد اظهار داشت: تغيير شيوه آبياري آذربايجان غربي براي افزايش بازدهي آب تا 10 برابر لازم است تا ظرف چند سال درياچه زيباي اروميه احيا و منابع آب حفظ شود.محمود احمدي نژاد رييس جمهور اسلامي ايران در مراسم افتتاح 4طرح شاخص عمراني و صنعتي در استان آذربايجان غربي ضمن تبريک اعياد شعبانيه و ولادت حضرت مهدي(عج) اظهار داشت: ساخت واکسن تب برفکي کمک مي کند که دام کشور از آسيب اين خطر در امان باشد و رشد دام کشور هر روز افزون شود. 

وي با اشاره به اينکه استان آذربايجان غربي يکي از توليد کنندگان اصلي گوشت کشور است، ادامه داد: ما مي توانيم به صادرکننده اصلي گوشت در بخش هايي از جهان تبديل شويم و توليد واکسن به اين امر کمک مي کند.

احمدي نژاد همچنين با اشاره به طرح توسعه نيروگاه سيکل ترکيبي اروميه تصريح کرد: ظرفيت توليد برق آنقدر بالا رفته است که در صورت همراهي مردم در مصرف مي توانيم صادرکننده اول برق در منطقه باشيم.

رييس جمهور اظهار داشت: ظرفيت توليد سيمان کشور 32ميليون تن بود که امروز از مرز 72ميليون تن عبور کرده است و سال گذشته 7ميليون تن سيمان صادر شد که به معناي افزايش ميزان صادرات سيمان در سال جاري است.

احمدي نژاد ادامه داد: سيمان ماده اصلي براي ساخت کشور است که در سدسازي، راه سازي و ... مورد استفاده قرار مي گيرد.

وي با اشاره به افتتاح خط آهن مراغه- مياندوآب گفت: پايه اصلي براي پيشرفت، ارتباطات است و هر جا بخواهد ساخته شود نياز به راه دارد، بخصوص براي جابجايي براي بخش توليد، راه آهن بسيار ارزشمند است.وي ادامه داد: در استان آذربايجان غربي چندين سد بزرگ و شبکه هاي توزيع آب در دست احداث است و تغيير شيوه آبياري براي افزايش بازدهي آب تا 10برابر لازم است تا ظرف چند سال درياچه زيباي اروميه احيا و منابع آب حفظ شود.احمدي نژاد تاکيد کرد: دولت براي تغيير شيوه آبياري در استان آذربايجان غربي تسهيلات نزديک به قرض الحسنه براي بخش کشاورزي قرار دارد.

احمدي نژاد ادامه داد: انقلاب، مکتب، انديشه و ملت ايران ظرفيت، توان و شايستگي ساختن ايران را دارد تا الگوي متعالي در برابر بشريت قرار دهد و ما مي توانيم اين کار را عملي کنيم و دشمن نمي خواهد ما به چنين الگويي تبديل شويم.رييس جمهور تاکيد کرد: دشمنان مي خواهند اين اراده و توان ايران در صحنه کار و زندگي خود را نشان ندهد. آنها با پيشرفتهاي ما مخالفند و نگران اثبات توانايي ملت ايران براي ساختن يک جامعه متعالي مبني بر انديشه توحيدي و عدالت محور هستند.وي اظهار داشت: وقتي به عمق، ريشه و پشت پرده بازي هاي سياسي، تبليغاتي و طراحي هاي پيچيده و فشارهاي گوناگون نگاه مي کنيم، مي بينيم که هدف دشمنان ممانعت از حرکت ملت ايران به سمت قله هاي تعالي است.احمدي نژاد با اشاره به اينکه ماموريت امروز ما ساختن، آباداني و حل مشکلات ايران است، گفت: ملتي که پرچم توحيد و عدالت برافراشته است، بايد همه قله هاي تعالي را فتح کند.

رييس جمهور با تاکيد براينکه وجود فقر، تبعيض و فاصله طبقاتي براي ملت ايران عيب است، تصريح کرد: حيف است که ما در ايران شاهد بداخلاقي ها و بي تقوايي ها باشيم. 

وي افزود: بايد همت کنيم ايران را بسازيم،هر کس هر جا که هست، بايد کارش را درست، دقيق و براي خدا انجام دهد.

احمدي نژاد ادامه داد: همه شياطين عالم جمع شده اند تا مانع تحقق اراده ملت ايران يعني برافراشتن پرچم توحيد و عدالت شوند.

رييس جمهور اظهار داشت: بالاترين مقام براي يک نفر در ملت خدمتگزاري و نوکري مردم است.اگر کسي دنبال پست ها و مقام ها است، بداند که اين عناوين پوچ است و کسي را به خدا نمي رساند.

وي گفت: به لطف خدا فرصت خدمت و ساختن براي همه محياست و هر کس دلسوز ملت و آرمان هاي انقلاب است، هر جا که هست، بايد فکر و ذهن و حرفش تعالي کشور باشد.

احمدي نژاد ادامه داد: دشمنان مي خواهند جلوي پيشرفت ما را بگيرند و موانع زيادي ايجاد کرده اند؛ اما ما در اکثر بخش ها به رشد و پيشرفت چندبرابري رسيده ايم.

رييس جمهور با اشاره به اينکه مي توانيم ايران را بسازيم، تصريح کرد: هر کس که دوست ايران است بايد در اين مسير حرکت کند و هر کس به هر دليلي برخلاف اين راه حرکت مي کند دانسته يا ندانسته در خدمت شياطين است.

وي در پايان اظهار داشت: به فضل الهي او خواهد آمد و به ياري ملت ايران جهاني عاري از ظلم و سرشار از عدالت به پا خواهد کرد.

در دنباله رسيدگي به برنامه ها براي حفظ  درياچه اروميه وزير نيرو گفت: مطالعه بر روي سدهاي در بالادست درياچه اروميه براي رفع مشكلات زيست محيطي و كم آبي اين درياچه متوقف و از اولويت رديف اجرايي خارج شده اند.  

مجيد نامجو در پاسخ به سوالي درباره وضعيت طرح هاي بالادستي وزارت نيرو در اطراف درياچه اروميه اظهار داشت: در كارگروهي كه دولت براي درياچه اروميه تشكيل داد، مصوب شد براي رفع مشكلات زيست محيطي و كم آبي اين درياچه تا زماني كه وضع درياچه به تعادل برسد، اين وزارتخانه طرح هاي بالادستي خود را در اين منطقه متوقف كند. 

وزير نيرو تصريح كرد: بر اساس برنامه ريزي هاي انجام شده فعلا مطالعه بروي آن سدهايي كه در بالادست درياچه اروميه قرار دارند، متوقف و از اولويت رديف اجرايي خارج شده اند. 

نامجو با بيان اين كه سدسازي در ساير نقاط كشور در حال مطالعه و اجرا است، خاطر نشان كرد: اين وزارتخانه منتظر طرح جامع منابع آب است تا بتواند بر اساس مطالعاتي كه در آن طرح انجام شده، تصميم كلي را اتخاذ كند اما در ساير مناطق كشور فعاليت بر روي هيچ سدي متوقف نشده است و همه چيز بر طبق روال عادي پيش مي رود. 

وي درمورد تدابير اين وزارتخانه براي تامين آب استان لرستان و احداث سد در اين استان نيز اظهار داشت: عقب ماندگي سنواتي درمورد مطالعات منابع آب در استان لرستان از گذشته وجود داشته كه در دولت نهم و دهم سعي شده سرعت بيشتري به اين طرح ها داده شود. 

وزير نيرو افزود: سدهاي زيادي در استان لرستان در دست مطالعه هستند و اقدامات مربوط به احداث حداقل هشت سد در اين استان آغاز شده و در حال اجرا هستند كه با بهره برداري از اين سدها، منطقه لرستان هم از مواهب سد سازي به خوبي بهره مند مي شود.

مدير عامل شركت آب منطقه آذربايجان شرقي نيز چندي پيش از آغاز مسير گشايي رودخانه هاي اين استان منتهي به درياچه اروميه خبرداد.  

ارسلان هاشمي در نشست برسي اقدامات انجام شده در جهت احياي درياچه اروميه در تبريز گفت: نقشه برداري 14 رودخانه استان از جمله آجي چاي، ليلان چاي و صوفي چاي از سال گذشته شروع شده و بخش هايي از آنها مسير گشايي شده است. 

وي، اجراي مسيرگشايي را درجهت كاهش تبخير آب ورودي به درياچه عنوان كرد و گفت: به لحاظ عدم تخصيص 47 ميليارد ريال اعتبار لحاظ شده براي سه استان كردستان، آذربايجان شرقي و غربي به منظور اجراي برنامه هاي احياي درياچه اروميه اين اقدامات با اعتبار داخلي اجرا شده است. 

هاشمي همچنين به اجراي سه پرواز عملي بارورسازي ابرها در سالجاري اشاره كرد و گفت: با اين اقدام 555 ميليون مترمكعب حجم آب درياچه اروميه افزايش يافت. 

وي انتقال حوزه به حوزه را از برنامه هاي دراز مدت عنوان كرد و افزود: سهم برداشت ايران از رودخانه ارس 5/9 ميليارد متر مكعب است كه در حال حاضر تنها يك ميليارد برداشت مي شود. 

مدير عامل شركت آب منطقه اي آذربايجان شرقي اعتبار طرح انتقال آب رودخانه ارس به درياچه اروميه را 210 ميليارد ريال اعلام كرد. 

همچنين مديركل دفتر برنامه ريزي كلان آب و آبفاي وزارت نيرو گفت: با ادامه روند فعلي كاهش حجم آب درياچه اروميه، پيش بيني مي شود تا آخر شهريور ماه سالجاري حجم آب اين درياچه يك ميليارد و 300 ميليون مترمكعب كاهش يابد.  

در همين راستا عليرضا دايمي در نشست بررسي اقدامات انجام شده در جهت مديريت بحران اين درياچه در تبريز، حجم فعلي آب آن را 14 ميليارد و 300 ميليون مترمكعب اعلام كرد و افزود: تا پايان تابستان امكان كاهش آب درياچه حتي به كمتر از 13 ميليارد متر مكعب وجود دارد. 

وي با اشاره به اينكه براي خروج از وضعيت بحران، حجم آب درياچه بايد به 31 ميليارد متر مكعب برسد، گفت: تزريق سالانه سه ميليارد و يك صد ميليون متر مكعب به اين درياچه در دستور كار مي باشد. 

دايمي از كاهش هشت درصدي بارش در حوزه درياچه اروميه در سالجاري نسبت به سال گذشته خبرداد و اظهاركرد: دو طرح بزرگ انتقال آب به اين درياچه در حال اجراست. 

مديركل دفتر برنامه ريزي كلان آب و آبفاي وزارت نيرو گفت: به رغم اينكه رديف اعتباري مستقلي براي نجات درياچه اروميه در بودجه مالي در نظر گرفته نشده است، اما از منابع استاني مي توان براي اجراي طرح هاي كوتاه مدت همچون لايروبي رودخانه ها و مسير گشايي استفاده كرد. 

رييس دبيرخانه ستاد ملي احياي درياچه اروميه درباره اعتبارات مورد نياز درياچه اروميه گفت: براي اجراي 24 طرح احياي اين درياچه 13 هزار و 200 ميليارد ريال اعتبار نياز است.  

علي نظري دوست روز در نشست منطقه اي بررسي اقدامات انجام شده در جهت احياي درياچه اروميه در تبريز اظهاركرد: اجراي اين طرح ها برعهده دو وزارتخانه نيرو و جهاد كشاورزي و سازمان حفاظت محيط زيست مي باشد. 

وي با اشاره به اينكه 10 طرح با چهار هزار و 360 ميليارد ريال اعتبار توسط وزارت نيرو اجرا مي شود، گفت: بارورسازي ابرها، لايروبي رودخانه هاي منتهي به درياچه، بهسازي كانال هاي انتقال آب و مديريت مصرف بهينه آب برعهده وزارت نيرو مي باشد. 

نظري دوست با اعلام اينكه اجراي پنج طرح با هشت هزار و 780 ميليارد ريال اعتبار برعهده وزارت جهاد كشاورزي است، افزود: اجراي روش هاي نوين آبياري، اصلاح الگوي كشت، طرح هاي آبخيزداري و مديريت مصرف بهينه آب در بخش كشاورزي به اين وزارتخانه سپرده شده است. 

وي، سهم سازمان حفاظت محيط زيست را 9 طرح با 90 ميليارد ريال اعتبار اعلام كرد و گفت: مطالعات امكان سنجي و فرهنگ سازي لازم بر عهده اين سازمان مي باشد. 

نظري دوست گفت: اگر اين طرح ها به موقع و درست اجرا شود در دوره اي پنج ساله تراز درياچه به حداقل زيست محيطي مي رسد كه باز هم دو متر از متوسط درياچه پايين تر است. 

وي در خصوص سهم سه استان آذربايجان شرقي، غربي و كردستان در زمينه تأمين آب مورد نياز درياچه اروميه گفت: يك هزار و 870 ميليون مترمكعب سهم آذربايجان غربي، 270 ميليون مترمكعب سهم آذربايجان شرقي و 959 ميليون مترمكعب سهم استان كردستان است. 

رييس دبيرخانه ستاد اجرايي درياچه اروميه بر همگرايي بيشتر مسوولين براي حل بحران اين درياچه تاكيد كرد و هشدار داد در صورت ادامه روند فعلي سه سال ديگر اين درياچه زنده نخواهد بود. 

نماينده مردم نقده در مجلس شوراي اسلامي گفت: سفر رييس جمهوري به استان آذربايجان غربي تنها افتتاح چند پروژه نبود، بلكه در كنار اين پروژها توجه به وضعيت بحراني درياجه اروميه از اولويت هاي اساسي است. 

علي زنجاني افزود : ره آورد اين سفر بي شك با توجه به سونامي نمك درياچه اروميه و تهديد مردم استان و كشورهاي همجوار با انفجار نمك برنامه ريزي و ارايه راهكار براي مبارزه با اين پديده خواهد بود. 

وي اظهاركرد: بودجه اي كه براي احياي درياچه اروميه در نظر گرفته شده نتيجه بخش است و مي تواند بخش بزرگي از مشكل اين درياچه را حل كند. 

به گفته نماينده مردم نقده در خانه ملت، بسياري از مصوبات سفرهاي قبلي رييس جمهوري تاكنون محقق نشده و اين امر نارضايتي مردم را بدنبال داشته و در اين سفر انتظار مي رود رييس جمهوري مصوبات باقي مانده را محقق سازد. 

مدير طرح حفاظت از تالاب هاي ايران با يادآوري تلاش نهادهاي مسوول در حفظ حيات درياچه اروميه گفت: وزارتخانه هاي نيرو ،جهاد كشاورزي و سازمان حفاظت محيط زيست براي حفظ حيات اين درياچه به ادبيات مشترك دست يافتند.  

علي نظري دوست در كارگاه آموزشي حفظ تالاب هاي كشور اظهار داشت: اين نخستين تجربه است كه سازمان حفاظت محيط زيست و وزارتخانه هاي نيرو و جهاد كشاورزي براي حفظ يك اكوسيستم طبيعي به جاي اينكه مقابل هم باشند در كنار يكديگر قرار گرفته اند. 

وي يادآورشد: وظايف هر سازمان ، وزارتخانه و نهادهاي استاني در حفظ حيات درياچه اروميه به آنان ابلاغ شد كه شامل تعيين سهم استان هاي همجوار در حق آب درياچه است. مدير طرح حفاظت از تالاب هاي ايران تاكيد كرد: اگر اين وظايف به نحو مطلوبي انجام نشود و روال با همين روند ادامه داَشته باشد ، بايد هشدار خشك شدن درياچه اروميه را جدي گرفت. نظري دوست با يادآوري اينكه تاكنون اقدامات خوبي در زمينه حفظ حيات درياچه اروميه انجام گرفته است گفت: درياچه اروميه نخستين درياچه يا تالابي است كه نياز آبي آن مشخص شده و همه نياز آبي 1/3 دهم درصدي آنرا تاييد مي كنند كه مي تواند قدم مثبتي در جهت حفظ اكوسيستم هاي طبيعي باشد. وي توضيح داد: در طرح جديد حفظ درياچه اروميه سهم آبي هر سه استان آذربايجان غربي ، شرقي و كردستان مشخص شده اما بايد قبول كرد كه تامين آب سخت است و نياز به راهكارهاي علمي و اساسي دارد. مدير طرح حفاظت از تالاب هاي ايران به نقش بيمه هاي مختص كشاورزي در زمينه يادشده اشاره كرد و گفت: با كمك اين بيمه ها مي توان به كشاورزان منطقه پيشنهاد داد كه به عنوان مثال امسال نيمي از زمين خود را كشت كنند و بيمه خسارت نيم ديگر زمين آنان را جبران كند كه دراين صورت مي توان حق آبه تالاب را تامين كرد. 

نظري دوست تاكيد كرد: تا زماني كه براي حفظ محيط زيست در جامعه انتظار ايجاد نكنيم حامي خوبي براي آن نخواهيم بود. مدير طرح حفاظت از تالاب هاي ايران تصريح كرد: نهادها و ارگان هاي مختلف در جهت حفظ محيط زيست بايد به يك هماهنگي و تفاهم معقول برسند، وزارت نيرو وظيفه اش تامين آب بوده و از طرف ديگر وظيفه سازمان حفاظت محيط زيست حفظ محيط زيست و اكوسيستم هاي طبيعي است. زماني تعادل بين اين دو نهاد برقرار مي شود كه وظيفه محيط زيست نيز پر رنگ ديده شود. وي ادامه داد: نهادهاي يادشده بايد در قالب هدفي مشترك و تفاهم علمي در كنار هم به وظايف خود عمل كنند، اگر اين وحدت رويه به وجود آيد بدون شك در كنار توسعه ،‌ محيط زيست هم حفظ مي شود. 

نظري دوست تاكيد كرد: وقتي توانستيم حفظ محيط زيست را در جامعه به فرهنگ تبديل كنيم مي توان به پايداري اكوسيستم هاي طبيعي در كشور اميدوار بود. 

عضو هيات رئيسه مجلس وشوراي اسلامي گفت: در قانون بودجه سالجاري كشور، 400 ميليارد ريال براي تامين آب درياچه اروميه از طريق انتقال آب رودخانه ارس اختصاص يافته است.  

محمدحسين فرهنگي افزود: هرچند براي اجراي كامل طرح انتقال آب از ارس به درياچه اروميه اعتباري بالغ بر 10 هزار ميليارد ريال نياز است، اما به بهرحال براي آغاز اين كار تخصيص اعتبار مذكور مي تواند نقطه شروع قابل قبولي باشد. 

وي اظهارداشت: انتقال آب از رودخانه ارس يكي از راهكارهاي نجات درياچه اروميه از خشك شدن است كه بايد توجه داشت براي نجات قطعي آن نياز به طرح هاي دايمي داريم. 

فرهنگي ، سرعت در اجراي طرح انتقال آب از ارس را مهمترين بخش اجراي طرح هاي مربوط به نجات اين درياچه دانست و اظهارداشت: موفقيت اين طرح در گرو سرعت بخشي و تخصيص اعتبارات لازم دارد. وي، اختصاص دو هزار ميليارد ريال براي اجراي قطار شهري تبريز با رديف جداگانه را از ديگر موارد قانون بودجه سالجاري كشور عنوان كرد و گفت: دولت به اين منظور 980 ميليارد ريال در نظر گرفته بود كه در مجلس اين رقم به دو هزار ميليارد ريال رسيد. نماينده مردم تبريز، آذرشهر و اسكو در مجلس شوراي اسلامي افزود: با توجه به تغييرات صورت گرفته در بودجه هاي عمراني و آثار آن بر ديگر بخش ها، احتمال كاهش 10 درصدي در اعتبارات قطار شهري تبريز وجود دارد. 

فرهنگي، اختصاص رديف مستقل همچون سالهاي گذشته براي پروژه عظيم راه آهن تبريز- ميانه را از ديگر مصوبات مهم مجلس در قانون بودجه سالجاري كشور برشمرد و اظهارداشت: براي اين رديف يكهزار و 500 ميليارد ريال پيش بيني شده است كه اين رقم در سال هاي گذشته در بالاترين حد خود حدود يكهزار و 200 ميليارد ريال بود. به گفته وي، علاوه بر رقم فوق 500 ميليارد ريال نيز براي دو خطه كردن خط آهن تبريز - ميانه در نظر گرفته شده است. عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراي اسلامي، موارد مذكور در قانون بودجه را اتفاقاتي مهم و تاثيرگذار در روند توسعه و رونق كسب و كار در آذربايجان شرقي بيان كرد . فرهنگي، ابراز اميدوار كرد با تخصيص به موقع اعتبارات و تسريع در اجراي پروژه هاي ياد شده، تحولات مثبت و اثرگذاري در عرصه هاي اقتصادي و عمراني استان روي دهد. 

رييس مركز تحقيقات آبخيزداري آذربايجان غربي گفت: در سال جهاد اقتصادي و در راستاي تحقق اهداف اين سال مي توان با اصلاح الگوي مصرف در منابع آبي و مديريت بهره برداران از اين منابع گامي مثبت در حل بحران درياچه اروميه برداشت.  رضا سكوتي افزود: تغييرات اقليمي در سالهاي اخير، تخريب و تبديل چمنزارها به زمينهاي زراعي در اطراف درياچه اروميه و استفاده بيش از حد از آبهاي زيرزميني از مهمترين علل بروز بحران درياچه است. 

وي گفت: طبق بررسي هاي انجام گرفته در 10 سال گذشته قريب به 60 چاه در دشتهاي اطراف درياچه حفر شده كه در نتيجه باعث ايجاد شوري و كاهش سطح آبهاي زيرزميني در اين مناطق شده است. سكوتي اظهار كرد: اصلاح روشهاي آبياري و آموزش باغداران و كشاورزان در استفاده بهينه از آب و جلوگيري از حفر بي رويه چاههاي آبي از اقداماتي است كه نيازمند پي گيري سازمانهاي مربوطه است. مدير طرح ملي حفاظت از تالاب هاي ايران گفت: وضعيت و حيات درياچه اروميه به اجراي طرح هاي نجات آن بستگي دارد زيرا اگر اين طرحها بموقع اجرايي نشود در آينده با بحران مواجه خواهيم شد.  

علي نظري دوست افزود: طرح جامع نجات درياچه اروميه فروردين ماه سال 89 به تصويب هيات دولت رسيد كه رياست آن برعهده معاون اول رييس جمهور است. وي اظهارداشت: با توجه به محدوديت هاي آبي در كشور در اين طرح حق آبه استان هاي آذربايجان شرقي ، غربي و كردستان براي تامين آب مورد نياز درياچه اروميه با توجه به حوزه آبريزشان مشخص شده است. وي با بيان اينكه درياچه اروميه به 1/ 3 دهم ميليارد متر مكعب آب نياز دارد گفت: دراين طرح سهم هر سه استان براي تامين حق آبه مشخص شده است و همچنين سقف بهره وري از درياچه نيز براي سه استان تعيين شده است. نظري دوست با بيان اينكه اين طرح داراي 24 بند است افزود: اجراي اين طرح ها بر عهده دو وزارتخانه نيرو و جهاد كشاورزي و استانداري هاي سه استان است كه براي يك دوره پنج ساله تعريف شده است. 

وي ادامه داد: اعتبار اين طرح 13 هزار و 200 ميليارد ريال است كه با اجراي آن 5/1ميليارد متر مكعب در مصرف آب در كشور صرفه جويي مي شود. نظري دوست با بيان اينكه بندهاي طرح به اساس اولويت يك و دو تقسيم بندي شده اند گفت: سهم آب استان ها بر اساس كارشناسي و فرايندي كه با كمك دستگاه هاي مختلف انجام گرفت مشخص شد كه در اين راستا سهم آب استان آذربايجان غربي ، شرقي و كردستان به ترتيب هزار و 870 ، 270 و 959 ميليون متر مكعب تعيين شده است. وي ادامه داد: همچنين ميزان سهم بهره برداري هر استان از آب حوزه درياچه اروميه آذربايجان غربي ، شرقي و كردستان به ترتيب دو هزار و 35 ميليون متر مكعب ، هزار و 79 و 585ميليون متر مكعب در نظرگرفته شده است. 

وي با بيان اينكه درياچه اروميه بيش از يك دهه است كه با مشكل مواجه شده گفت: با توجه به محاسباتي كه صورت گرفت مشخص شد ميزان تراز آبي اكولوژيكي اين درياچه كه منجر به زنده ماندن آن مي شود 6/2 دهم پايين تر است ، اين ميزان يعني 11 ميليارد متر مكعب آب ، و براي اينكه اين ميزان آب تامين شود اگر طرح ها اجرا شود و حتي يك ليوان آب هم خورده نشود و سالي 2/6 ميليارد متر مكعب آب وارد درياچه شود دو سال طول مي كشد تا اين ميزان آب تامين شود. 

نظري دوست ادامه داد: در طرح جامع نجات درياچه اروميه ، 10 بند مربوط به وزارت نيرو است كه لايروبي رودخانه هاي منتهي به درياچه ، اجرايي كردن آيين نامه مصرف بهينه آب كشاورزي جزو طرح هاي اولويت دار اين وزارتخانه است.همچنين طرح بارور سازي ابرها را نيز وزارت نيرو آغاز كرده است. 

وي با بيان اينكه وزارت جهاد كشاورزي نيز پنج طرح دارد گفت: اجراي روش هاي آبياري نوين و به هنگام كردن سند ملي الگوي مصرف بهينه آب كشاورزي جزو اولويت هاي آن است . 

نظري دوست با بيان اينكه سازمان محيط زيست يك نهاد نظارتي است اظهار داشت: اين سازمان نيز 9 طرح دارد كه اولويت طرح ها در نصب ايستگاه هاي سنجش آب و تراز آب در ورودي رودخانه هاي منتهي به درياچه اروميه است.همچنين ايجاد آزمايشگاه مرجع براي اندازه گيري نوسان آب درياچه و تامين شرايط زيستي و نياز زيستمندان درياچه از ديگر طرح هاي اولويت دار سازمان است. 

وي در ادامه به بارور سازي ابرها اشاره كرد و گفت: يكي از طرح هايي كه دراين 24 بند ديده شده است بارور سازي ابرها است كه توسط وزارت نيرو اجرا شد. وي ادامه داد: بعد از اينكه دو هزارساعت پرواز انجام شد در سوم و چهارم ارديبهشت ماه امسال بارش خوبي در منطقه صورت گرفت و باعث شد تا حدي آب درياچه بالا بيايد، البته بارور سازي ابرها شرايط خاص خودش را دارد يعني بايد ابر مستعد باران وجود داشته باشد تا با اين روش بتوان آن را بارور كرد. نظري دوست اظهار داشت: بر اساس مطالعات صورت گرفته بارور سازي ابرها بين پنج تا 15 درصد و در بهترين شرايط تا 20 درصد نتيجه خواهد داد. 

وي در ادامه درباره انتقال آب حوزه به حوزه گفت: اگر بخواهيم براي تامين آب درياچه به حوزه ديگري وابسته شويم يك خطر است ، اما اگر از جاي ديگري آبي تامين شود استقبال مي كنيم .در واقع اين طرح مي تواند بخشي از نياز آبي درياچه را تامين كند. مدير طرح ملي حفاظت از تالاب هاي ايران افزود: درياچه آرال 15 برابر درياچه اروميه بود كه 90 درصد آن خشك شد ، اين طور نبود كه مسوولان آنجا يك مرتبه متوجه اين مشكل شدند بلكه آنها به طرح تامين آب حوزه به حوزه دلخوش كرده بودند بنابراين منابع را مصرف كردند اما اين طرح آنطور كه بايد جواب نداد بنابراين 90 درصد درياچه خشك شد بنابراين ما بايد براي نجات درياچه اجراي طرح ها را در اولويت قرار دهيم و به طرح حوزه به حوزه متكي نشويم. 

رييس سازمان حفاظت محيط زيست گفت: مشکل درياچه اروميه با اعتباري بيش از 3450 ميليارد تومان طي يک برنامه پنج ساله حل مي شود. محمدي زاده تصريح کرد: اعتبار مورد نياز بين دستگاه هاي مختلف تقسيم شده که در اين رابطه وزارت جهاد کشاورزي براي اصلاح روش ها و استفاده از فناوري هاي نوين آبياري اراضي کشاورزي منطقه مبلغ 3000 ميليارد تومان را از منابع بانکي پيش بيني کرده است. وي گفت: وزارت نيرو هم غير از اعتباري که براي بارور کردن ابرها به طور سالانه از محل جاري وزارتخانه اختصاص مي دهد، مبلغ 450 ميليارد تومان ديگرهم براي انتقال حوزه به حوزه آب در نظر گرفته است. رييس سازمان حفاظت محيط زيست در رابطه با احياي اين درياچه خاطرنشان کرد: در مجموع اعتباري بيش از 3450 ميليارد تومان براي حل مشکل درياچه اروميه در نظر گرفته شده که پنج سال به طول مي انجامد. 

وي از پيشرفت فيزيکي طرح خبر داد و گفت: انتقال حوزه به حوزه آب تا کنون 15 درصد رشد فيزيکي داشته که قرار است طي 5 سال حدود 700 ميليون متر مکعب آب به درياچه اروميه منتقل شود. محمدي زاده اظهار داشت: وزارت جهاد کشاورزي هم در اين خصوص مکلف شده تا در يک برنامه سه ساله نسبت به اصلاح روش هاي آبياري و صرفه جويي کشاورزان و باغداراني که حدود 680 هزار هکتار اراضي کشاورزي منطقه را زير کشت دارند اقدام نمايد. وي افزود: در اين رابطه بخشنامه اي به همه دستگاه هاي استانهاي آذربايجان شرقي و غربي و کردستان ابلاغ شده تا وظايف و تکاليفي که درخصوص درياچه اروميه و تامين آبي که به عنوان حقابه آن است را انجام دهند. براساس گزارش پايگاه اطلاع رساني دولت، محمدي زاده اظهار داشت: نياز آبي درياچه اروميه 3 ميليارد و يکصد ميليون متر مکعب مي باشد.