گزارش كميته ي حقوق بشري انجمن اسلامي دانشگاه تبريز و علوم پزشكي در باب شكنجه ي فعالين دربند حركت ملي آذربايجان

اورمو ايشچيلري: سالي كه در پايان آن قرار داريم يكي از سياه ترين كارنامه هاي حاكميت در زمينه ي حقوق بشري رقم خورده است. حاكميت با ادامه سركوب و دربند كردن فعالین سیاسی كشور، در آذربايجان نيز دست به سركوب و اعمال غير انساني و غير قانوني نموده است. اعدام ها روز به روز گسترده تر شده و احكام بدوي چون سنگسار هنوز هم پابرجايند. معترضان و مخالفان به بهانه هاي واهي ارتباط با بيگانگان و يا اقدام عليه امنيت ملي و... به سادگی تحت پيگرد و بازداشت قرار مي گيرند. متاسفانه بازداشتگاه هاي امنيتي حاكميت در شكنجه و آزار و اذيت افراد دربند هيچ قيد و بند و محدوديتي بر خود نمي بينند و با اقداماتي سبعانه سعي در اخذ اعترافات دروغين به هر قيمتي دارند.

آذربایجان از آغاز سال 89 طعم بازداشتهاي امنيتي را كشيده است. 135 نفر از شهروندان عادي كه به منظور اعتراض مدني در مورد سوء مديريت و بي توجهي دولت در مورد خشك شدن درياچه ي اورميه، 13 فروردين ماه را در سواحل درياچه تجمع كرده بودند، بازداشت شدند و صدها شهروند نيز مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. حسين نصيري فعال مدني آذربايجان در پي بازداشت در اين اعتراضات مدنی و مردمی، به 1 سال حبس تعزيري محكوم شده است.

همچنين اعتراضات هفتگي پس از بازي هاي تيم تراكتور سازي تاکنون منجر به دستگيري صدها نفر از شهروندان معترض و فعالين مدني آذربايجان شده است. براي نمونه مي توان از فعالینی چون عليرضا حسين زاده، محمد تاجدهي، علیرضا عبدي، حسين علي محمدي، عبدالله صدوقي، بهنام نورمحمدي، محمدعلی مرادی نام برد كه هركدام با گذراندن چندین ماه بازداشت در نهادهای امنیتی به احكام مختلف تعزيري و تعليقي زندان محكوم شده اند. شایان ذکر است که اغلب دستگيري های فوق الذکر همراه با ضرب و شتم شديد نهادهای امنیتی و انتظامی بوده است.

از ارديبهشت ماه نيز دستگيري هاي سلسله وار و برنامه ريزي شده ي فعالين سرشناس حركت ملي آذربايجان آغاز شد. اين فعالین در ایام بازداشت غیرقانونی خود، در معرض شدیدترین شکنجه های جسمی و روحی قرار داشته اند. در مورد این پرونده، رفتار وقیحانه و بیرحمانه اداراه اطلاعات حتی اعتراض قوه قضاییه تبریز را نیز در پی داشته است.

يوروش مهر علي بيگلو 9 ماه و سونا فرج زاده_همسر وي_ 4 ماه در حالي در سلول هاي انفرادي شكنجه شده اند كه تاتار فرزند 3 ساله ي آنان در طي اين مدت از تماس تلفني مادر و پدر خود محروم بود. يوروش در دو نوبت، يكبار 5 شبانه روز متوالي و با ديگر 13 شبانه روز متوالي به صورت كاملا سرپا بيدار نگه داشته شده است. كوچكترين چشم به هم گذاشتن چنان ضرب و شتمي به همراه داشته است كه وي اكنون دچار ديسك كمر شده و از درد مفاصل رنج مي برد.8 ماه انفرادي مداوم و لاينقطع او در اتاق هاي بازجويي گذشته و حتي از داشتن پتو براي خواب بي بهره بوده است. به دليل دستگيري اعضاي خانواده، وي همواره در معرض تهديدات غير انساني و وحشيانه قرار داشته است كه دامنه ي اين تهديدات به اقدام عملي ولي ناموفق براي دستگيري كودك خردسالش نيز رسيده است.

دكتر لطيف حسني دیگر فعال سرشناس آذربایجان نیز، 13 شبانه روز مداوم را به صورت سرپا و در حالت بيداري گذرانده است. این شكنجه همراه با ضرب و شتم شديد و غير متعارف بوده است. وی نزديك به 8 ماه سلول انفرادي مداوم خود را نه در سلول هاي معمول كه در اتاق هاي مخصوص و بسيار كوچك گذرانده است. این دو نفر، دوران يك ماهه آخر بازداشت را در بند ويژه مجردي زندان مرکزی تبریزگذرانده اند. به دلیل انجام شکنجه های جسمانی شدید، ایام بازداشت طولانی و چندین نوبت اعتصاب غذای کامل این دو نفر از وضعیت جسمانی مناسبی برخوردار نیستند

نعیم احمدی خیاوی از دیگر دستگیرشدگان این پرونده که از فعالین سرشناس دانشجویی آذربایجان و دبیر تشکیلات انجمن اسلامی دانشکده علوم طبیعی تبریز می باشد در اولین جلسه دادگاه خود از آزار و اذیت های جنسی انجام پذیرفته در اداراه اطلاعات تبریز پرده برداشت. یونس سلیمانی از فعالین دانشجویی دانشگاه بوعلی همدان، به دلیل شوک الکتریکی جهت اخذ اعترافات دروغین، دوبار سکته خفیف و یک بار سکته کامل کامل کرده و دچار ایست قلبی شده است. وی بیش از یک هفته از دوران 6 ماهه انفرادی خویش را در بخش ویژه بیمارستان قلب تبریز گذرانده است. بازجویان اداراه اطلاعات با علم به بیماری قلبی وی در چندین نوبت برای تحت فشار قرار دادن وی جهت اخذ اعتراف از دادن داروهای وی در زمان مناسب خودداری کرده اند. همچنین بیماری هپاتیت وی به دلیل شرایط نامناسب سلول های انفرادی وزارت اطلاعات و انجام شکنجه های جسمی و روحی به شدت عود کرده است.

مهندس شهرام رادمهر دیگر فعال مدنی آذربایجان نیز، به صورتی که دستانش به صورت معکوس دستنبد زده شده بود ساعت ها از سقف به صورت آویزان نگه داشته شده که این امر باعث انحنای شدید استخوان دست چپ ایشان شده است. شایان ذکر است که وی در تمام مدتی که آویزان نگه داشته شده بود، مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.

احمد آقایی فعال دانشجویی آذربایجان و دانشجوی دانشگاه بوعلی همدان، به دلیل آن چه عدم همکاری خوانده شده، شدیدا مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. دست راست وی در اداره اطلاعات، توسط فندک های اتمی سوزانده شده که علایم این سوختگی هنوز هم مشهود است. کمیته انضباطی او را به دو ترم محرومیت از تحصیل و یونس سلیمانی را با وجود این که 4 واحد تا پایان تحصیل داشت، به اخراج از دانشگاه محکوم کرده است. همچنین، آیدین خواجه ای فعال سرشناس دانشجویی آذربایجان و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشکده علوم انسانی تبریز، به دلیل دستگیری در زمان امتحانات و عدم پذیرش ترم مهمان وی در دانشگاه قزوین، در شرف اخراج از دانشگاه قرار دارد.

سایر دستگیرشدگان از جمله پینار فرج زاده، بهبود قلی زاده، مهندس محمود فضلی، مهندس حسن رحیمی، شکور قهرمانی فرد، یاشار کریمی، بهمن نصیرپور و سیامک میرزایی نیز  در ایام بازداشت خود شدیدا تحت شکنجه های جسمی و روحی قرار داشته اند و ماه ها در سلول های انفرادی وزارت اطلاعات از ابتدایی ترین حقوق خود محروم بوده اند.

همچنین، سیامک میرزایی فعال دانشجویی آذربایجان از جانب دادگاه انقلاب اردبیل به 5 سال حبس تعزیری محکوم شده است. فاطمه نصیرپور فعال دانشجویی آذربایجان و دانشجوی دانشگاه آزاد تبریز هم به دلیل تبلیغ علیه نظام، به 6 ماه حبس تعزیری محکوم شده است. سعید متین پور دیگر فعال سرشناس مدنی آذربایجان نیز دومین سال از دوران محکومیت 8 ساله خود را در زندان اوین در حالی می گذراند که تاکنون از حق مرخصی بی بهره بوده است.

کمیته حقوق بشری انجمن اسلامی دانشگاه تبریز و علوم پزشکی با ابراز تاسف و محکومیت شدید شکنجه فعالین ملی- مدنی آذربایجان خواهان توجه بیشتر نهادهای حقوق بشری ایران و همچنین نهادهای بین المللی به این مسئله است. با توجه به عدم صدور بیانیه از طرف سازمان عفو بین الملل در یک سال اخیر نسبت به دستگیری های گسترده آذربایجان و در کنار آن بی توجهی و کم توجهی برخی از نهادهای حقوق بشری ایران، این کمیته خواهان به جای آوردن رسالت راستین حقوق بشری بدون مدنظر قرار دادن مرزبندی های سیاسی و ایدئولوژیک است. این کمیته همچنین اعتقاد دارد که این گونه شکنجه های قرون وسطایی که جهت اخذ اعتراف، نمایش در تلویزیون و ابزار ندامت و ارتباط دادن به بیگانگان صورت می گیرد -که خوشبختانه در دستگیری های اخیر آذربایجان موفق به انجام این کار نشده است- هیچ ارزش حقوقی و اعتقادی ندارد و تنها باعث آبرو ریزی هر چه بیشتر حاکمیت خواهد شد.